Και τώρα τι θα γενούμε χωρίς βαρβάρους; Τελικά δεν ήταν δύσκολο, αδύνατο ή δυσθεώρητο. Το αντίθετο. Ήταν τόσο μικρό, όσο 12 εκατομμυριοστά του μέτρου. Αποτέλεσε όντως "κακά μαντάτα τυλιγμένα σε πρωτεΐνες", όπως σωστά το έθεσαν οι βιολόγοι Jean και Peter Medawar το 1977. "Τα 'μαθες Αρετούσα μου...". Σταμάτησαν τα ταξίδια, το πήγαινέλα, το άγχος της καθημερινότητας. Έπαψε να υπάρχει αυτό που τρέχαμε να φτάσουμε με ταχύτητα φωτός. Φουλ στοπ, όπως στο "Όταν η γη σταματήσει", μια ταινία του 2008. Από την έναρξη της πανδημίας, ωστόσο, υπάρχει μια θεαματική μείωση στον αριθμό
των εμφραγμάτων και στα επίπεδα της ρύπανσης παγκοσμίως. Μήπως τελικά
σώσει περισσότερους από όσους σκοτώσει ο κορωνοϊος; Ο Γουέλς στον "Πόλεμο των Κόσμων" δηλώνει πως "δεν αγωνιστήκαμε άδικα σε
τόσους πολέμους, αποκτήσαμε ανοσία", όταν εξωγήινοι εισβολείς δεν είχαν
καμία ελπίδα μπροστά στους ιους της γης. Μας λένε πως πολεμάμε έναν αόρατο εχθρό, μα πριν τρέχαμε να προλάβουμε ένα αόρατο τρένο. Κάτι χάνουμε, κάτι κερδίζουμε.
Στις φασματοσκοπικές τεχνικές χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία, για να παρατηρήσουμε τις διακριτές, τις σημαντικότερες, τις θεμελιώδεις μόνο κινήσεις των ατόμων στο περιβάλλον. Αυτές που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία. Χωρίς συζεύξεις ή έντονες (μετα-)κινήσεις. Τότε καταλαβαίνουμε περισσότερο το χαρακτήρα των μορίων που συνιστούν, ενώ ερμηνεύουμε την καθαρή τους συμπεριφορά. Όσο πιο χαμηλή η θερμοκρασία, τόσο πιο δύσκολη η ερμηνεία των κινήσεων των ατόμων θεωρητικά. Λαθεύει η θεωρία του Νεύτωνα, ενώ εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στη γατούλα του Σρέντινγκερ. Ας το πάρουμε από την αρχή, ab initio - από τα βασικά. Η γατούλα του Σρέντινγκερ,
λοιπόν, μπορεί να βρίσκεται σε δύο καταστάσεις ταυτόχρονα (ζωντανή ή
νεκρή). Όταν ανοίξουμε την πόρτα του κουτιού, μέσα στο οποίο είναι κλεισμένη, τότε
υπάρχει μια και μόνο μια δυνατή κατάσταση, διότι υπάρχει η αλληλεπίδραση με τον έξω κόσμο. Αυτό ονομάζεται "κατάρρευση
της κυματοσυνάρτησης" ή απλά "παρατήρηση".
Να φροντίσουμε, λοιπόν, όταν ανοίξει η πόρτα και
του δικού μας κουτιού, με το καλό, να επιλέξουμε τη σωστή κατάσταση
στην οποία θα καταρρεύσουμε για την αλληλεπίδρασή μας με τον έξω
κόσμο. Σαν τραγική ειρωνία, για να αναπτύξει τη θεωρία του ο Σρέντινγκερ, έπρεπε να απομονωθεί σε ένα βουνό. Κάπως έτσι, στην απομόνωση κι εμείς, θα πρέπει να αναπτύξουμε μια κοσμοθεωρία. Το πως τα δεδομένα γίνονται ζητούμενα, τα σημαντικά ασήμαντα, και τα άλλοτε ασήμαντα γίνονται σημαντικά. Οι ρυθμοί μειώνονται, ο μεταβολισμός καταστέλλεται, σα σε χειμερία νάρκη, όμως στην αρχή της Άνοιξης. Για δες καιρό που διάλεξε... Άραγε θα ξυπνήσουμε σαν πεινασμένες αρκούδες, έτοιμες να κατασπαράξουμε ό,τι βρεθεί μπροστά μας, ή σα χελώνες που θα διατηρήσουμε τους αργούς μας ρυθμούς; Τα θεμέλια, ευτυχώς υπάρχουν. Ξαναχτίζουμε και προχωράμε. Πως μ’ αρέσει αυτός ο ήλιος, πως μ’ αρέσει το πρωί, κι είναι βάσανο ο φίλος, που φωνάζει εκδρομή;
