Friday, December 25, 2015

Για ποιόν χτυπάει η καμπάνα;

Η παράδοση θα μας φάει σ' αυτή τη χώρα. Η παράδοση μαζί με τον καλό καιρό και τον ήλιο. Πήγα μια Βαρσοβία, έτσι - γιατί χαθήκανε τα ζεστά μέρη, ήθελα να δω πως είναι το μείον έξι το Νοέμβρη. Το 'χα δει ένα Δεκέμβρη στο Βερολίνο, ένα Ιούλη στο Μπουένος Άιρες, αλλά δεν μου 'φτανε. Αυτές οι θερμοκρασίες είναι για ν' ανοίγεις το ψυγείο να ζεσταθείς. Δύο βαθμούς παραπάνω θα τους έχει εκεί μέσα, σίγουρα. Το δερματάκι τσίτα, το κρύο να σε πονάει. Δεν θα σταθώ στην αναγκαστική προσγείωση στη Βουδαπέστη ένα δίωρο δώρο, τα 'χω συνηθίσει τελευταία τα τυχαία γεγονότα αυτού του είδους. Ούτε στη Βαρσοβία θα σταθώ πάρα πολύ. Μου θύμισε Ανατολικό Βερολίνο - λογικό. Ισοπεδώθηκε το 1944 κάτω από ρωσογερμανικές μπότες για να μείνουν στάχτες. Η Βαρσοβία θυμίζει ένα δράκο που αρχίζει να σηκώνεται από τις στάχτες των καμένων της καυτής του ανάσας.
Τα φαντάσματα των κτηρίων του '44 απέκτησαν σιδερένια οστά στη μετέπειτα αναστήλωση. Σαν Φοίνικας αναστήθηκε, αλλά η διαφορά με την Κρακοβία στα νότια της χώρας είναι παραπάνω από εμφανής. Η Κρακοβία θυμίζει Πράγα, μια και όμοια με την Πράγα δεν σπαταλήθηκε πολύ μελάνι γι΄αυτή στο δυσάρεστο κομμάτι της παγκόσμιας ιστορίας. Δυστυχώς, για τη Βαρσοβία σπαταλήθηκε περίσσεια. Όμως, περπατιέται άνετα σήμερα, με την Εβραϊκή της συνοικία και τις Συναγωγές να αποτελούν αναπόσπαστο σημαντικό τμήμα της. Παντού πινακίδες, για σφαγές ή δολοφονίες από το γερμανικό στρατό, μετά από 71 χρόνια θυμίζουν τις κτηνωδίες, ανάμεσα σε μοντέρνα εστιατόρια, καφέ, και χιπστερικά στέκια.
Το φαγητό φτηνό, σε γενναίες μερίδες, εξαιρετικά νόστιμο, τα τριγλυκερίδια σε πάρτι με τη χοληστερόλη στις λιπιδικές διπλοστοιβάδες των κυττάρων, αλλά νόστιμο! Πώς ν' αντέξει κανείς το μείον έξι το Νοέμβρη που φτάνει μείον είκοσι το Φλεβάρη; Θέλεις το λιπάκι σου. Αυτό το κρύο είναι η διαφορά μας με τις χώρες του Βορρά. Το κρύο και η απουσία ήλιου. Τι θα κάνεις αν νυχτώνει στις 16.00 και η θερμοκρασία έξω συναγωνίζεται επιτυχώς αυτή της κατάψυξής σου στην κουζίνα; Φεύγεις το πρωί νύχτα για τη δουλειά, γυρίζεις νύχτα, μένεις μέσα. Που να πας με τέτοιο κρύο; Θα μου πείτε στην Ελλάδα δεν έχει κρύο; Πολύ! Παρά τους στίχους των Locomondo. Ναι, από Νοέμβρη μέχρι Φλεβάρη... τέσσερεις μήνες... μετά τους υπόλοιπους οκτώ μήνες ήλιος και καλοκαιράκι. Το αντέχεις.
Στις βόρειες χώρες ο ήλιος με το καλοκαιράκι διαρκούν μετά βίας τρείς μήνες από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο. Σίγουρα αυτό σου αλλάζει το γονιδίωμα. Τον τρόπο σκέψης. Γυρίζεις από τη δουλειά στο Βορρά επί εννέα μήνες, που να πας στο κρύο; Καταλήγεις σπίτι. Μαζί ή χώρια, πόσα να κάνεις κλεισμένος σ' ένα σπίτι; Να σκεφτώ δυο-τρία πράγματα, την πρώτη, τη δεύτερη, την τρίτη μέρα, αλλά τους εννέα μήνες; Ή μωρό θα κάνεις ή αρχίζεις να οργανώνεις. Πώς όταν βρίσκεσαι σπίτι και δεν ξέρεις τι να κάνεις; Αρχίζεις καθαριότητα να περάσει η ώρα, οργανώνεις τα βιβλία σου, τα έγγραφά σου. Κάτι τέτοιο. Εννέα μήνες; Από την οργάνωση του σπιτιού φτάνεις στην οργάνωση της χώρας, θέτεις νόμους, τους τηρείς, τόσος άδειος χρόνος, κάπως πρέπει να περάσει. Μένοντας μόνος ή απομονωμένος για αρκετό διάστημα, είναι δυσκολότερο να βρεις κάποιον να πάρει το φταίξιμο, όταν τίποτα δεν δουλεύει. Από την άλλη, στις χώρες του Nότου αυτό το να έχουμε τόσο χρόνο, κλειστοί σ' ένα σπίτι, το παθαίνουμε μόνο κανα τρίμηνο και αν. Από Δεκέμβρη Χειμώνα (βλ. κλιματική αλλαγή) κι από Μάρτη Καλοκαίρι... σε παίρνει τηλέφωνο η κακιά πεθερά, "έρχομαι". Άντε να προλάβεις να καθαρίσεις το σπίτι, να φτιάξεις ένα φαγητό. Κάνεις τα πάνω, πάνω μόνο, όσα βλέπει η πεθερά... δυο-τρία μνημόνια το πολύ και μάλιστα στο πόδι.
Ε ναι διότι εκεί που πάει να οργανωθεί το πράμα, αρχίζει το Καλοκαίρι. Με μισόκλειστες τις γρίλιες μεσημέρι, καθρεφτάκια και μια θάλασσα που τρέμει στο ταβάνι και τους γύψους μεσημέρι αλά Σαββόπουλο. Αρχίζουν τα καφέ, οι παραλίες για ουζάκι, τα παρεΐστικά στέκια το κουτσομπολιό, το θερινό σινεμά. Πάει η οργάνωση, πάνε οι νόμοι. Πώς να εφαρμοστούν; Από Σεπτέμβρη και να δούμε... μετά έρχεται ο Δεκέμβρης, κρύο καιρός για δύο, άστα! Δεν προλαβαίνουμε να οργανωθούμε. Αυτή η χώρα πάντα έτσι θα μείνει. Αφού, λοιπόν, δεν προλαβαίνουμε να βγάλουμε νόμους, να τους εφαρμόσουμε, στηριζόμαστε και στις παραδόσεις. Από τα έτοιμα, delivery, που λένε. Για παράδειγμα, το καταλαβαίνω να χτυπάνε οι καμπάνες στα χαρμόσυνα, στις γιορτές, στο "τρέξτε γιατί χανόμαστε", αλλά να χτυπάνε την ώρα ή τη μισή ώρα, ή στο "όσοι πιστοί προσέλθετε"; Έμεινε από τότε που στο χωριό υπήρχε ένα ρολόι στο καμπαναριό, κι ένα τηλέφωνο στο μανάβη. Πάλι καλά δηλαδή που βγήκαν τα κινητά... διαφορετικά τι θ' ακούγανε κι αυτά τα ζαρζαβατικά...